publicatie

Samen toekomstbestendig: Klimaatadaptatie in de gastvrijheidssector

16 december 2025

Klimaatverandering raakt de Nederlandse gastvrijheidssector steeds directer. Hittegolven, droogte, hevige buien en wateroverlast zorgen nu al voor druk op beleving, infrastructuur en bedrijfscontinuïteit. Vooruitkijken en inspelen op deze nieuwe realiteit is daarom noodzakelijk: klimaatadaptatie wordt een randvoorwaarde voor een toekomstbestendige sector.

NBTC, CELTH, Breda University of Applied Sciences, NHL Stenden, Wageningen University & Research en de Rijksuniversiteit Groningen onderzochten hoe de sector deze veranderingen ervaart. Ze brachten in kaart welke stappen al worden gezet en wat nodig is om de sector beter voor te bereiden op morgen. Deze publicatie brengt wetenschappelijke inzichten over klimaatadaptatie samen met ervaringen uit de praktijk en presenteert vijf acties die richting geven aan versnelling binnen de sector. 

Wat betekent klimaatverandering voor de sector?

Uit de KNMI’23-scenario’s blijkt dat Nederland warmer, droger én natter wordt. Voor de gastvrijheidssector betekent dit dat de omstandigheden waarmee ondernemers te maken krijgen steeds grilliger worden. Hittegolven duren langer, piekbuien worden intenser en droge periodes laten hun sporen na in natuur en landschap. 

De impact verschilt per regio, maar overal staat hetzelfde centraal: klimaatverandering beïnvloedt de kwaliteit van de bestemming en de beleving van de gast. Van ondergelopen terreinen tot hittestress in steden, de gastvrijheidssector en relevante stakeholders moeten stappen zetten richting klimaatadaptatie. 

Hoe de gastvrijheidssector zich aanpast aan het veranderende klimaat 

De gevolgen van klimaatverandering zijn dagelijks voelbaar in de gastvrijheidssector. Wateroverlast, stormschade, droogte, veranderende bezoekersstromen en langere warme periodes zijn herkenbare thema’s in alle onderzochte regio’s. Tegelijkertijd worden er ook kansen gesignaleerd: meer stranddagen, een verlenging van het toeristisch seizoen en nieuwe doelgroepen die Nederland opzoeken vanwege het mildere klimaat zorgen voor positieve gestemdheid. Daarbij worden er al allerlei klimaatadaptieve maatregelen genomen in de sector: van watermanagement en vergroening tot aanpassingen aan gebouwen en crisisprotocollen bij extreem weer.

Het onderzoek wijst echter uit dat klimaat adaptieve maatregelen vaak niet worden genomen op basis van onderbouwde inzichten, maar op ervaringen uit het verleden. Klimaatadaptatie vraagt juist om vooruitkijken: weten welke risico’s de komende jaren groter worden en daarop tijdig inspelen. Daarbij is samenwerking essentieel. De grootste stappen ontstaan wanneer ondernemers, overheden, kennisinstellingen en terreinbeheerders elkaar weten te vinden. 

Wat is nodig om vooruit te komen?

Ondanks hun betrokkenheid lopen ondernemers aan tegen duidelijke drempels: complexe regelgeving, beperkte investeringsruimte, tijdgebrek en onduidelijke verantwoordelijkheden. Hierdoor blijft klimaatadaptatie versnipperd, terwijl de druk op de sector toeneemt. 

Op basis van het onderzoek formuleren we vijf acties die helpen om klimaatadaptatie te versnellen:

Vooruitkijken naar een veranderend klimaat: bereid je voor op toekomstige risico’s, niet alleen op gebeurtenissen uit het verleden. 
Maak de impact concreet: vertaal scenario’s en stresstesten naar lokale inzichten die ondernemers direct verder helpen. 
Ontwikkel uitvoerbaar beleid: zorg voor helder, samenhangend en praktisch toepasbaar beleid. 
Benader ondernemers actief: breng kennis, advies en ondersteuning naar de plek waar het verschil wordt gemaakt.
Faciliteer samenwerking: versterk regionale netwerken waarin ondernemers, overheden en kennispartners elkaar vinden en ondersteunen.

Samen bouwen we zo aan een veerkrachtige en toekomstbestendige gastvrijheidssector, die voorbereid is op de uitdagingen én kansen van een veranderend klimaat. 